ÜST SOLUNUM HASTALIKLARI

tarafından MESUT TUNCAY Ptsi Mayıs 04, 2009 5:09 pm

SİRKOVİRÜS (CİRCOVIRUS)
İlk defa 1998 yılında Belçika'da ortaya çıkan sirkovirüs adından daha da fazla bahsettirmektedir. Sirkovirüs çok genç kuşların timus ve fabrisius keselerini enfekte eden viral bir hastalıktır.Bu organlar güvercinin bağışıklık sisteminin (dayanıklılık ve savunma) gelişimi için olmazsa olmaz iki organdır.Bu organların zayıflaması ile güvercinler enfeksiyonlara daha duyarlı olur ve bazı aşıların (mesela paramiksovirüs) etkisi azalabilir.
Birçok araştırma güvercinlerin büyük bir bölümünün şimdiden bu virüs ile enfekte olmuş ya da karşılaşmış olduğunu ispat etmektedir. Bu arada bu hastalığın gerçek sonuçları hakkında pek az şey biliyoruz. Sonuçlardan başlıca tanıdığımız bu hastalığın getirdiği enfeksiyonların bizim geleneksel ilaçlarımızla alt edilebildiğidir.
BELİRTİLERİ NELERDİR ?
Hemen hemen her zaman ortaya çıkan sonraki enfeksiyonlar aşağıdakilerdir
Paramiksovirüs
Herpes ya da adenovirüs
Kolibasili ya da paratifo
Mikoz (asperjilos ya da kandidoz)
Trikomonoz
Vs.
ÖNKORUMA NELERDİR ?
Sıkışık olmayan ve sağlık koşullarına uygun güvercinlikler kuşçuluğu tehdit eden bu yeni hastalıkla mücadelede önemli bir rol oynamaktadır.
TEDAVİSİ NELERDİR ?
Hastalığa karşı bir şey yapılamamaktadır. Ortaya çıkan sonraki enfeksiyonların tedavileri de o hastalıkların ilaçları ile yapılmalıdır. Aşısı henüz yoktur.

KOKİDİYOZ (COCCİDİOSE)
Bu hastalık güvercinlerde sıklıkla teşhis edilmekte, ancak çok ağır bir enfeksiyon durumunda hastalık ortaya çıkmaktadır. Trikomonoz hastalığının tersine güvercin kokidiyoz hastalığına dayanabilmektedir. Yalnızca ağır bir enfeksiyon durumunda tedavi gerekliliği ortaya çıkar.Eimeria Labbeana ve Eimeria Columbarum bağırsak zarında çoğalarak bağırsağa zarar veren parazitlerdir.
Buna bağlı olarak gıdanın alınması (sindirim) daha az gerçekleşecek ve hastalık şartlarının artmasıyla dışkı yeşilleşecektir. İyi sağlık koşulları, iyi bir ilaç tedavisi ve temiz ve kuru bir hava hastalığın aşılmasında hep beraber esas olarak gereklidir.
BELİRTİLERİ NELERDİR ?
Sindirim bozuklukları
İsal ya da sulu dışkı
Diğer hastalıklara neden olma
Kızışmama, geç kızışma,çiftleşmeme
ÖNKORUMA NELERDİR ?
Yeni yetiştirdiğiniz kuşları çifte atmadan bir ay kadar önce ilaçlayın
Geç gelen, kaybolup geri gelen ya da satıştan dönen kuşlarınızı ilaçlayın
Satın alınan kuşları ilaçlayın
ETKENLER NELERDİR ?
Kirli ve mikroplu sandıklar, pazar yeri ortamı, taşıma çantaları Damlarda ya da su kaplarında bulunan mikroplu sular
Kirli ve mikroplu yemlikler ya da mikroplu yerden yemlenme
TEDAVİSİ NELERDİR ?
İlaçları dozajında ve sürecinde kullanın ve zamanında değiştirin
Yeni bir enfeksiyonla karşılaşmayana kadar kümesi günde en az bir sefer temizleyin
Kümesi düzenli olarak dezenfekte edin ve yerleri yakın

KORİZA (CORIZA)
Evcil güvercinlerde sıklıkla karşılaşılan koriza bir üst solunum yolları enfeksiyonudur. Karmakarışık koriza bir çok nedeni olan çok işlevli bir hastalıktır.
Herpes virüsü enfeksiyonu
Chlamydophila enfeksiyonu
Mycoplasmes enfeksiyonu
E. Coli bakterisi enfeksiyonu
nedenlerdendir. Bu enfeksiyonlarla güvercinlerde performansın düştüğü ve hastalığın belirdiği (koriza) tanımlanır. Kötü sağlık koşulları, kötü bir havalandırma,aşırı nüfus böyle solunum yolları sorunlarını tetikleyen başlıca etkenlerdir.Bu hastalığın bazı kronik türlerinde tedavi güç olur ve uzayabilir.
BELİRTİLERİ NELERDİR ?
Başlarda çok az bir klinik belirti vardır
Uçuş performansında düşüş
Aksırma, burun akıntısı
Gaga açma
Hırıltılı ya da sesli soluma
Gözde akıntı ve mükozda parlama
Bazen kafa tüylerinde kabarma (kulak kenarlarındaki tüylerde karışıklık)
ÖNEMLİ NOT :
Solunum problemlerinde her zaman bir trikomonoz enfeksiyonu olup olmadığı doğrulanmalı, eğer var ise bunun da mutlaka tedavisi yapılmalıdır.

HEKZAMİTİAZ (HEXAMITHIASE)
Hekzamitiaz bir kırbaçlı protozer (hexamita columbae). enfeksiyonudur. Hexamitiaz (hatalı olarak trikomonoz bağırsak olarak da adlandırılır) esas olarak bahar ve yaz aylarında ortaya çıkar. Bir başka deyişle yavruların sıcak isalleriyle belirir.
Hekzamitiaz ile aynı arazları taşıyan bir enfeksiyon olan adeno-colinin ayırdedilmesi genellikle çok zordur. Gerçekten hangi sorun ile karşı karşıya olunduğunun bilinmesi için bir veteriner ile temasa geçilmesi işte bu yüzden her zaman tavsiye edilmektedir.
BELİRTİLERİ NELERDİR ?
Kusma ve mide-bağırsak sorunları
Akışkan ve kötü kokulu dışkı
Aşırı susama
Hızlı kilo kaybı ve küskünlük
Nadiren ölüm
ÖNEMLİ NOT :
Hekzamitiazın doğru teşhisi vücut ısısındaki dışkının mikroskopla incelenmesi olmadan yapılamaz. Bu dışkının içinde kımıldayan kırbaçımsılar (trikomonozdaki gibi) görülecektir.

ORNİTOZ (ORNITHOSE)
Ornithoz Chlamydophila psittaci bakterisininin neden olduğu bir solunum yolları enfeksiyonudur. Bu enfeksiyon güvercincilikde ki en önemli yıkıcılardan bir tanesidir. Bakteri ilk önce esas olarak sadece üst solunum yolları enfeksiyonuna neden olur ama ilerledikçe diğer iç organlarda da (karaciğer,akciğerler,dalak) enfeksiyon oluşturabilir.
BELİRTİLERİ NELERDİR ?
Göz çevresinde yanma, iltihaplanma
Hırıltılı soluma
Gırtlak ve üst solunum yollarında kızarıklık ve şişkinlik
Pislenmiş burun ucu
Kabarmış bir kafa (kulak kenarlarında karışmış tüyler)
Halsizlik, keyifsizlik
ÖNKORUMA NELERDİR ?
Kümeslerde güzel hava şartları sağlanmalı (havalandırma, ısı ve nem) .Hastalıklı kuşlar uzun süre karantinada bırakılmalıdır.
ETKENLER NELERDİR ?
Diğer hastalıklı kuşlarla direk temas (pazar sandıklarında, taşımalarda vs.)
Ana babadan yumurta yoluyla
Ornitoz ortamı bozuk kümeslerde (hava cereyanı olan, rüzgarlı, kalabalık,pis) daha kolay bulaşır.

PARAMİKSO (PARAMİXO)
Paramikso ya da Newcastle hastalığı güvercinlerde en yaygın olan virüse dayalı bir enfeksiyondur..Bu çok bulaşıcı hastalığın sağlık kurumlarına bildirilme zorunluluğu vardır.(Tabi ki Avrupa ve Amerika'da.Türkiye'de kimsenin ilgilendiği yok).Hastalığa tüydeki kuşlar ve zayıf kuşlar daha da duyarlıdır.Aşısız kuşlar her zaman hastalanma riski taşırlar.
BELİRTİLERİ NELERDİR ?
Aşırı susama
Akışkan dışkı
Kafa titremesi (sonrasında sallabaşlık)
Ani tepki, korkma, büzülme
Yemlik başında düşünme
Denge kaybı, dengeyi bulamama
ÖNEMLİ NOT :
Tedavi sonrası, iyileştikten sonra kuş ancak 2,3 ay sonra tam olarak uçma performansını yakalayabilir.Bazı kuşlarda eser kalabilir.(Sallabaşlık,yerleşm iş bağırsak bozukluğu ve isal,vs).
Bazı ülkelerde bütün evcil güvercinlerin bu hastalığa karşı aşılanması zorunluluğu vardır. Türkiye bu ülkelerden değildir!
ÖNKORUMA NELERDİR ?
Dördüncü haftasından itibaren bütün güvercinlere senede bir aşı yapılmalıdır.

PARATİFOZ (PARATYPHOSE SALMONELLOSE)
Kuşçular için en korkunç hastalık paratifosdur. Hastalık etkeni, güvercinliklerde varsayılandan daha yaygın olarak kol gezen Salmonella typhimurium Kopenhag türü olarak adlandırılan bir bakteridir.
Hastalık esas olarak bir bağırsak enfeksiyonu (isal) şeklinde kendini gösterir ama bağırsaktan kana sirayet ettikten sonra eklemleri,iç organları ve sinir sistemini etkileyebilir.Bakteri birçok kümeste belirtilerini net şekilde göstermeden varlığını sürdürmekte ve nedensiz yavru kayıplarına ve uçuş bozukluklarına neden olmaktadır.Bu yüzden çok dikkatli olunmalı, gerekirse belirli aralıklarla koruyucu tedavi uygulanmalıdır.
BELİRTİLERİ NELERDİR ?
Bağırsaklarda: Yeşilimsi akışkan bir dışkıyla kendini gösteren iltihaplanma.
Eklemlerde: Dirsek şişmesi ya da ayak bilek eklemlerinde topallama,şişme ve kanatlarda düşüklük.
Organlarda: Karaciğer,dalak,kalp ve yumurtalıklarda urlanma ve abse.Buna bağlı olarak azalan bir performans ve de verimlilik ve son olarak da ölüm
Sinirlerde: Denge bozuklukları ve sallabaşlık
Ağır vakalarda: Kümeste,yerlerde, yuvalıklarda ölümler
ETKENLER NELERDİR ?
Başka bir hasta kuş ile direk temas (mesela pazar Ø sandıklarında ya da taşıma kaplarında)
Direkt hastalıklı doğma (ana baba Ø hastalığı yumurta yoluyla yavruya geçirebilirler).

STREPTOKOK (STREPTOCOQUES)
Streptokokların neden olduğu enfeksiyonlar ilk kez Belçika'da 1990 da tanımlanmışladır. Bir çok güvercin klinik bir belirti göstemeksizin bu organizmanın (Streptococcus gallolyticus) taşıyıcısı durumundadır. Organizma daha çok kötü sağlık koşulları olan güvercinliklerde yetiştirme döneminde ortaya çıkar.Bu enfeksiyon zaman zaman da paratifo enfeksiyonuna eşlik ederek belirir.
BELİRTİLERİ NELERDİR ?
Her yaş güvercinde ani ölüm
Göğüs kaslarında urlanma oluşumu
Zayıflama
Bir kanat ya da iki kanatın sarkması
Topallama
Yeşilimsi akışkan dışkı
Sinirsel belirtiler
Kötü duruş, keyifsizlik,düşünme hali
ÖNKORUMA NELERDİR ?
Yerlere ızgara yapılarak güvercinlerin pislikle dolaysız teması önlenmeli.Güvercinliği her gün temizleyin ve çok kuş doldurmaktan sakının.

TRİKOMONOZ (TRICHOMONOSE)
Bu çok bulaşıcı hastalığa Avrupa ve Amerika'da, özellikle posta güvercinlerinde sıklıkla raslanılmakla beraber şükürler olsun ki Türkiye'de o kadar yaygın değildir.Bana göre en korkulması gereken güvercin hastalıklarının başında gelmektedir.Trikomonoza (Trichomonas columbae) gırtlağa,kursağa,yemek borusuna yerleşen ve bir çok başka hastalığı da beraberinde getiren tek hücreli kırbaçımsı bir parazit neden olur.
Hastalığın hafif seyrettiği dönemlerde ancak hafif bir kondisyon kaybı,gırtlakta sulanma,yumurtadan kesilme gibi belirtiler gözlemlenmekle hastalık göz ardı edilebilir. Ancak ağır vakalarda gırtlakta ve ağız içinde sert kalkerimsi sarı tabakalara raslanabilir.Gözlerde sarılık dikkat çeker. İç organlarda urlanma oluşur.Ağır karaciğer bozukluğu görülür.Yavru kuşlarda ani ölümlere raslanabilir.Yolaçtığı urlanma ve karaciğer bozukluğu geri dönülmez arazlar bırakacaktır. Kokidiyozun tersine güvercin bu parasite karşı herhangi bir savunma ve dayanıklılık geliştiremez. Bu yüzden mutlaka hemen ilaçlı tedaviye geçilmelidir. Hastalığın hafif seyrettiği durumlarda bile ilaçlı tedavi şarttır.
BELİRTİLERİ NELERDİR ?
Gaga içinde sarı tortu
Sindirim bozuklukları (ishal)
Solunum sorunları
Kızışmama, çiftleşmeme, yumurtlamama
Karaciğer bozuklukları
İç organlarda urlanma
Uçmama, kötü uçuş
ÖNEMLİ NOT :
Aynı anda kümesteki bütün kuşlar Ø tedaviye alınmalıdır.
İlaçlama belirtilen şekilde yapılmalı ve ilaçlı su Ø belirtilen zamanlarda değiştirilmelidir
Kümes, yemlikler, suluklar iyice Ø temizlenmelidir ve dezenfekte edilmelidir
ETKENLER NELERDİR ?
Yavruların beslenmesi sırasında ana baba yoluyla
Hastalıklı kuşlarla direkt temasla (sandıklarda, taşımalarda)
Hastalıklı kuşların su içtikleri suluklardan su içerek.